Sommige mensen maken ruzie of Huizen in de vvv-folders moet worden omschreven als 'dorp aan het water', of als 'stad aan het water'. Een probleem waar meer gemeenten mee worstelen. Nooit stadsrechten verleend, dus officiëel een dorp, maar 'dorp' klinkt zo kleintjes en de gemeente mag qua grootte en belangrijkheid ondertussen echt wel een 'stad' genoemd worden.
Van mij mag het altijd een 'dorp' blijven, of zoals de Huizers zeggen 'een darp'. Een dorp met klederdracht, pitoreske straatjes, karakteristieke boerderijtjes en ..... een dialect.
Dit gedicht in Huizer dialect beschrijft hoe de voorjaarsschoonmaak plaats vond in het Huizen van de jaren vijftig:
'n Huizer schooënmaak in de ouwe tijd.
Wanneer 't veurjaar is in 't langd,
de zoemertijd is annëbreuken,
dan wurdt in't darp van alle kangt
over 't schooënmaken ëspreuken.
't Darp dat is in rep en reur;
d'r wurdt ëragd, ëscheuen,
't huis wurdt ërainigd, deur en deur,
geen mins die mag d'r mie bemeuen.
Eerst wurdt de zolder ópëknapt,
mit ragger, fail en nemmers water.
D'r wurdt ësopt, ëschuid, ëlapt,
de are boel die komt pas later.
Dan wurdt de bestie uitëdreugen.
't Strooi wurdt in de zolft ëbrocht.
Ik kan't m'n als kijnd nog heugen
Vur 't ouwe wurdt weer nijw ëkocht.
De beddezakken uitëwussen,
de wattedekens uitëlucht.
En Oëtjen slaakten óngertussen
of en too een diepe zucht.
't Ouwe mins loëpt of en an,
d'r pikmus ónger 't stof.
En teugen heug en meug neemt dan
't manvolk geut en zolder of.
De kachel dee wurdt ovvëbreuken,
dee zetten ze vast an de kangt.
Wat kranten wurren annësteuken,
daer wurdt de pijp mie uitëbrangd.
Kist en kast komt van z'n plak,
een zeutjen van belang.
De schilder brengt vast drumpellak
en oëk nog nijw behang.
En as't behungen is, dan pas
krijgt alles nog een kwassie,
De siebiejerre in de was
en oëk 't gebeugen kassie.
De buiteboel krijgt oëk nog beurt,
de vainsturs en de muren.
En achter 't hórretjen daer keurt
't oëg van kwaaie buren.
Vur kuip en tobbe nog wat verf,
wat appelbleu naer wens.
Ëhurken wurdt de héële buurt,
de pomp is bijna lens!
Dan wurdt de boel an kangt ëzet
't keuper droëg ëschuurd.
Mar óngertussen het de pret
wel dree en 'n halve week ëduurd.
Mar is de boel dan vur mekaar,
dan zie je oëk gien kwintjen.
Dan kan 't weer zitten vur een jaar,
want schooën is ellek stintjen.
Mai 1950, Jaauwuk en Hainoëm.
Bron: De Ratel, tijdschrift van de Historische Kring Huizen, febr. 2010.
